Inilah masalah orang Melayu... - Kapten Syers
Pertama sekali, filem ini bukan naskhah sejarah mahupun biopik. Mat Kilau adalah figura terkenal dalam sejarah Melayu, jadi menjadikan beliau dan watak bersejarah sezamannya sebagai inspirasi filem pastinya dapat menarik perhatian orang datang menonton. Kalau diletak judul 'Panglima Pulau Air Tawar' atau 'Pendekar Ahmad (atau mana-mana nama lelaki Melayu)' belum tentu orang akan berminat. Lagipun, filem biopik berdasarkan kisah benar kalau tak diolah dengan baik boleh menimbulkan konflik dengan waris watak-watak yang dilakonkan semula. Jalan selamat, 'pinjam' nama dan letak penafian. Ini Melayu bijak yang kita kena contohi.
Tengok sahajalah kontroversi filem 'Saloma' sampai ada yang nak saman-menyaman. Jadi..jangan percaya bulat-bulat apa yang kau lihat dalam filem. Nak tahu sejarah, pergi muzium atau baca buku. Jangan jadi Melayu malas.
Aku cuma bagi 3 dari 5 bintang bukan sebab aku Melayu yang kuat dengki ya. Mana lagi 2 bintang tu hilang? Jemput baca review di bawah.
Yang aku kurang suka..
Ini kali pertama aku menonton filem yang ada muzik latar di setiap babak dari pembukaan sampai babak terakhir. Serius. Filem muzikal pun tak se'meriah' ini. Muzik latar tu pulak sama je tak kira babak pertempuran, sedih mahupun konfrontasi. Mujurlah muzik latar tak menenggelamkan suara pelakon seperti lazimnya filem Melayu 'muzik kuat tapi cakap tak dengar'.
Bagi aku sesetengah babak tu tak perlu kesan bunyi berlebihan pun, contohnya babak Wahid (Beto Kusyairi) dan Rokiah (Zarina) berbual di rumah. Lakonan diorang memang mantap, boleh rasa emosi tu walau sekadar melalui renungan mata. Begitu juga babak serang hendap yang diketuai Awang (Fattah Amin). Suasana senyap sekadar diringi desir bunyi alam semulajadi pasti akan lebih mendebarkan. Filem ini muzik latarnya dramatik, tapi bagi aku, kau kena tenang sikit Sol.
Cakap pasal tenang, filem ni laju. Mungkin tak nak mengheret durasi menjadi panjang. Dialog laju, pergerakan kamera laju, peralihan babak pun laju. Aduhai penat. Laju-laju nak pergi mana? Mungkin Sol ingin menekankan kepada orang Melayu yang kalau nak maju, kita kena laju? Pandang pada sisi lain, yang bagusnya ia tak buang masa penonton.
Filem Mat Kilau ni dialognya menarik, tapi banyak ayat yang diulang-ulang. Mungkin penulis skrip nak mesej tu sampai. Ini filem yang ditayangkan di layar perak, bukan drama radio, Sol. Tak perlu cakap tanpa henti. Boleh saja ditunjukkan melalui gerak badan atau riak muka. Tapi itulah, bercakap dengan penuh perasaan memang identiti filem Shamsul Yusof. "Wa kasi sengat! Sendiri mau ingat!". Bak kata orang Muar-cakap 'berdegor-degor'.
Mungkin ini pilihan peribadi sebab aku lebih suka filem yang menggunakan konsep 'Show, not tell' (tak tahu istilah dalam Bahasa Melayu). Antara filem yang ada konsep 'Show, not tell' yang aku suka adalah 'The Social Network', 'The Boy in the Striped Pyjamas', 'Parasite' dan 'Jangan Pandang Belakang'.
Filem ini juga terlampau banyak watak dan cerita sampingan yang tidak perlu. Hampir tenggelam Adi Putra sebagai Mat Kilau, nasib baik bisep dan bunga silat beliau menyerlah.
Yang aku suka...
Idea dan usaha. Jarang filem Melayu yang berani menjentik penjajah Inggeris. Selalunya hanya penjajah Jepun dan Komunis sahaja yang dipaparkan jahat. Memang filem ini berjaya menerbitkan kebencian kepada orang British dan rasa simpati pada nenek moyang kita yang terpaksa melalui perit getir sewaktu dijajah. Peringatan supaya kita mempertahankan kemerdekaan supaya tidak ditindas lagi.
Dialog filem ini juga banyak menjentik sikap dan pemikiran orang Melayu seperti sifat bermuka-muka, dengki dan susah bersatu. Pedih telinga. Hahaha. Mohon terasa. Tapi aku ulas filem ni bukan sebab aku iri hati ya Sol.
Babak perlawanan terutama seni silat yang ditonjolkan memang padu terutama Toga (Yayan Ruhian), Mat Kilau (Adi Putra) dan Awang (Fattah Amin). Filem Mat Kilau ni walaupun babak berlawan lama, tapi tak membosankan langsung. Aku cuma terkilan babak silat Usop (Khir Rahman) pendek sangat sebab aku pernah tonton aksi silat beliau dalam teater 'Semerah Padi' di Istana Budaya dan beliau memang hebat. Kalau korang minat filem aksi mempertahankan diri seperti 'Merantau Warrior' dan 'Geran', memang akan teruja menonton filem ni.
Dalam bahasa mudah, ini filem tipikal Syamsul Yusof. Tapi aku OK dengan tipikal sebab memang semua pengarah ada identiti diorang sendiri dan ia adalah sesuatu yang perlu diraikan. Bukan pengarah Malaysia sahaja, pengarah luar negara macam Michael Bay, Steven Spielberg, Sanjay Leela Bhansali dan Jackie Chan pun ada identiti sendiri yang bila kau tengok filem tu automatik kau tahu filem tu arahan atau terbitan diorang.
Aku sejujurnya bukanlah peminat filem Syamsul Yusof mungkin sebab aku kurang suka filem tentang barah masalah sosial macam 'KL Gangster' dan 'Bohsia'. Begitupun 'Munafik' dan 'Khurafat' aku suka walaupun aku penakut sebab ia filem seram yang unik.
Apa pun terima kasih Sol sebab tak berlakon dalam filem ini. Kau berbakat sebagai pengarah, penerbit, malahan sebagai penyanyi rap tapi tidak dalam lakonan. Teruskan usaha terbitkan filem yang lain dari yang lain macam ni. Aku akan tetap tonton sebab aku suka sokong filem Melayu kecuali genre seram komedi sebab aku rasa seram dan komedi adalah gabungan yang tak masuk akal.
Al-fatihah untuk arwah Mat Kilau dan nenek moyang kita yang terkorban di tangan penjajah samada kerana tekanan hidup atau dizalimi. Hargailah kemerdekaan yang kita ada kerana ia boleh dirampas kalau tak dijaga.
Notakaki: Saja mencabar diri mengulas filem Mat Kilau ini dalam bahasa Melayu.